Nüzhətül-məcalis

XIII əsr müəlliflərindən Cəmaləddin Xəlil Şirvani tərəfindən hazırlanan və Şirvanşah Əlaəddin Fəriborza (hakimiyyət illəri 1225-1251) ithaf olunan "Nüzhətül-məcalis" ("Ürəkaçan məclislər") adlı topluya 291 şairin 4085 rübaisi cəmlənib. Onların 2212-si farsca yazan 116 azərbaycanlı müəllifə məxsusdur. Bura Xaqani, Nizami və Məhsəti kimi tanınmış müəlliflərlə yanaşı adı ədəbiyyat tarixində qeyd olunmayan bir çox ədiblərin rübailəri daxildir.
Bu şairlərin çoxu Azərbaycanda tanınmır. Bu sırada Şəms Sücasi, Şərəf Saleh Beyləqani, Rəşid Beyləqani, Seyyid Şərəfəddin Beyləqani, Səfi Beyləqani, Bürhan Gənceyi, Camal Gənceyi, Rəşid Gənceyi, Əmir Nəcib Ömər Gənceyi, Qazi Şihab Gənceyi, Rəziyyə Gənceyi, S'əd Gənceyi, Nəcməddin Əbdüləziz Gənceyi, Sədr Zəngani, Əziz Əli Şirvani, Bəxtiyar Şirvani, Tiflisi Şirvani, Camal Hacı Şirvani, Seyf Tiflisi, Yəmin İsfəhani, Əsir Abdullah Umani, Şeyx Hüseyn Səqqa və digərlərinin adını çəkmək olar.
Bura toplanan rübailərin mövzu və ideya-məzmun çevrəsi genişdir. Onlar 17 əsas bölmə (bab) və 96 qisim (nəmt) üzrə təsnif və təqdim olunur. Orta əsr təzkirələrinin, cüng və digər ədəbi topluların bu cür müfəssəl təsnifatına ilk dəfə burada rast gəlinir. Azərbaycanlı müəlliflərə aid olan rübailərin ana dilimizə filoloji tərcüməsi ədəbiyyat tariximizin açılmamış səhifələri ilə tanışlığa imkan verəcək.